Hazreti Mevlana Celaleddin-i Rumi ks hazretlerinin Mesnevi’sinden Hannane, hurma direğinin feryadı ne güzel anlatılıyor:

İNLEYEN HANNÂNE

“Hannâne direği; Aziz Peygamber Efendimiz’in ayrılığından ötürü, duyan, düşünen bir varlık gibi inledi, feryâd etti. Öyle ki mescidde hazır bulunan genç-ihtiyar herkes, bu inilti ve feryâdı duydu. Cansız bir direğin böyle inleyip feryâd etmesine, Rasûlullah Efendimiz’in ashâbı şaşırıp kaldılar.

Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, minberden indi ve mübârek elleriyle hurma kütüğünü okşayarak;

«–Ey hurma kütüğü! Ne istiyorsun? Bu feryâdın niye? Nedir bu hâlin?» diye derin bir anlayışla sordu.

Hurma kütüğü, kendi hâl lisânı ile konuşmaya başladı. Sıcak gözyaşları içinde dedi ki:

«–Yâ Rasûlâllah! Sen’in hicrânın beni yaktıkça yaktı. İçime tarifsiz bir gam, keder ve hasret doldurdu. Daha evvel hutbe vakitlerinde Sen’in dayandığın o talihli ve mesut direk bendim. Şimdi ise beni terk ettin; bir minbere yükseldin. Şimdi Sen’in mesnedin o minberdir. Fakat ey Allâh’ın Rasûlü! Lutfen ve merhameten bana hak ver, dünyada hangi varlık Sen’in bu hicrânına (Sen’den ayrı kalmaya) tahammül edebilir?»

Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, hurmanın bu derûnî muhabbet feryâdı karşısında onu tesellî sadedinde şöyle buyurdu:

«–Ey hurma kütüğü! Mademki feryâdın böyle bir ayrılık acısındandır, dile benden, ne dilersen!..
İster misin, Allâh’a yalvarayım da; seni doğunun ve batının bütün insanlarına meyve yetiştiren yemyeşil, dipdiri bir ağaç yapsın?
Yahut seni bir cennet fidanı, cennette bir servi fidanı eylesin ki, sonsuzluğa kadar taze ve genç kalasın!..»

Bu iltifâta mazhar olan hurma kütüğü, Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-’den, yakıcı ve kavurucu aşkının bir tezâhürü olarak şu talepte bulundu:

«–Yâ Rasûlâllah! İkisini de istemem. Tek arzum; Sen’de fânî olmak, bunun için de beni gömüp yok etmen, beni bu fânî vücudumdan kurtarmandır.
Çünkü bir ağaç ne kadar taze ve güzel olursa olsun; gıdasını güneşten ve sudan alır. Hâlbuki benim hayatım, Sen’in nûrâniyetinin nûruyla beslendi. Sana destek olmanın, Sen’in harâretinle ısınmanın, Sen’de yanıp kavrulmanın lezzetini tattı. Ben artık bu hoş ve tatlı hazdan ayrılamam. Dâimâ bâkî olanı isterim. Beni öylesine göm ve yok et ki, Sen’de, Sen’in biricik nûrun içinde dirilip ebedî olayım.»

Allah Rasûlü -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, o hurma kütüğünü toprağa gömdürdü. Tâ ki kıyâmet gününde insan gibi dirilsin!”
(alıntı: islam ve ihsan)